مراقبت از نوزاد
1-براي حفظ درجه حرارت بدن نوزاد بايد درجه حرارت اتاق 25 تا 28 درجه و هواي اتاق تازه
باشد .
2-در اتاقي كه نوزاد نگهداري مي شود ، بايد با بستن در و پنجره از جريان سريع هوا يا
كوران جلوگيري كرد.
3-كهنه و ملافه هاي خيس را بايد فوري عوض كرد .
4- نوزاد را نبايد روي سطح سرد مثل ملافه يا ترازوي سرد گذاشت چون خيلي زود حرارت بدنش
را از دست مي دهد .( براي فهميدن حرارت بدن نوزاد ، پاهاي او را لمس مي كنيم . سرد
بودن پاهاي نوزاد نشان مي دهد كه درجه حرارت بدن نوزاد پائين است .
5-داغ شدن بدن نوزاد نيز خطرناك است . نبايد او را در معرض مستقيم خورشيد از پشت شيشه
، كنار شوفاژ يا بخاري يا زير كرسي گذاشت يا لباس زياد از حد به او پوشاند.
6- نوزاد را بايد بعد از 4 تا 6 ساعت پس از تولد حمام كرد ( بجز نوزادان كم وزن و بد
حال ).بهتر است حمام كردن نوزاد حاقل سه روز يكبار باشد . نكات لازم در مورد
حمام كردن نوزاد به شرح ذيل ميباشد :
-نبايد نوزاد را با شكم پر حمام كرد .، نوزاد گرسنه هم به دليل بي قراري از حمام كردن
جلوگيري ميكند .
-نوزاد را بايد در اتا قي حمام كرد كه گرم باشد و جريان تند هوا نداشته باشد .
– آبي كه براي حمام نوزاد استفاده
ميشود بايد سالم و ولرم باشد . براي امتحان كردن آب بايد بجاي دست از آرنج استفاده
كرد .
– 7-بند ناف نوزاد مي تواند
محل ورود ميكروب باشد ، هرگز نبايد با وسايل آلوده ناف نوزاد را دستكاري كرد ، نبايد
بند ناف را پانسمان كرد ، اگر بند ناف قرمز شد يا ترشح خوني يا چركي داشت بايد نوزاد
را فوري نزد پزشك برد .
– 8-براي كهنه كردن نوزاد از
پارچه هاي با جنس نخي و كمي ضخيم استفاده شود ، كهنه را مرتب عوض كرده و با آب ولرم
شسته و پس از خشك شدن لانها را اتو كرد .
– 9-در مواردي كه نوزاد دچار
سوختگي ادرار شده است اقدامات زير لازم مي باشد :
– او را مرتب با آب ولرم
شستشو دهيد.
محل سوختگي را چرب كنيد .
زردي:
ممكن است زردي فقط در چشم نوزاد ديده شود ويا علاوه بر چشم ، مخاط
و پوست بدن نوزاد نيز زرد گردد . معمولا در اثر رسوب ماده رنگي به نام بيلي روبين
در قسمتهاي مختلف بدن مانند چشم و پوست زردي ايجاد مي شود .زردي نوزادان بر حسب زمان
بروز آن علل مختلف دارد . برخي نوزادان در هفته اول پس از تولد ( بين روز دوم تا پنجم
) زرد مي شوند وزردي آنها تا روز هفتم ادامه پيدا كرده و سپس كاهش مي يابد
اين نوع زردي طبيعي است و مشكلي براي نوزاد بوجود نمي آورد .
در اين حالت تغذيه نوزاد با شير مادر بايد ادامه يافته براي اطمينان ، نوزاد
توسط پزشك يا كاركنان بهداشتي معاينه شود، ادامه تغذيه نوزاد با شير مادر در اين مواقع
نيز لازم است .
– نكته مهم : براي درمان
زردي نوزاد از دادن هر نوع ماده غذائي غير از شير مادر ( مانند آب قند ، ترنجبين ،شير
خشت )خودداري كنيد .
*اگر زردي همراه با علائم زير با شد خطرناك است :
-زردي روز اول
-در صورت منفي بودن گروه خون مادر و مثبت بودن گروه خون پدر .
-اگر فرزند قبلي مادر در اثر زردي فوت كرده باشد يا دچار عقب ماندگي شده باشد .
-اگر زردي شديد باشد ( كف دست و پا هم زرد شده باشد )
اگر زردي نوزاد همراه با خوب شير نخوردن ، تب و بيحالي باشد
) خودداري نمائيد .
دفع مدفوع :
مدفوع نوزاد در 8 تا 24 ساعت اول تولد به صورت ماده سياه رنگ و چسبنده اي است
كه در برخي نوزادان ممكن است تا 5 روز بعد از تولد نيز ادامه يابد . اين ماده را بايد
با پنبه خيس شده با آب گرم از مقعد و اطراف آن پاك كرد . دفع مدفوع نوزاد در طي روزهاي
اول نظم خاصي ندارد و تا حدود زيادي بستگي به نحوه تغذيه نوزاد دارد . در تغذيه نوزاد
با شير مادر ، مدفوع نوزاد شل و به رنگ سبز قهوه اي شده و گاهي داراي لخته هاي
سفيد شير است . دفعات دفع مدفوع بستگي دارد به مقدار و دفعات شيري كه نوزاد مي خورد
. در هفته هاي بعد ممكن است دفعات دفع مدفوع بيشتر شود به طوريكه نوزاد بعد از هر نوبت
شير خوردن ، مدفوع دفع كند . مدفوع نوزاد در حالت عادي شل ،زرد يا سبز
و بدون بو است .
*نكته مهم : چنانچه نوزاد تا 48 ساعت اول بعد از تولد دفع مدفوع نداشته باشد ، به پزشك
مراجعه کنید.
تغذيه با شير مادر :
مادر بايد نوزاد خود را بلا فاصله بعد از تولد به پستان خود بگذارد ، مگر اينكه
وضع عمومي او يا نوزاد به عللي مساعد نباشد .
واكسيناسيون :
براي پيشگيري از بيماريهاي خطرناكي مثل كزاز . سياه سرفه و … dir="rtl">
ايمن سازي نوزادان در بدو تولد بسيار حياتي است .
تزريق ويتامين كا :
براي جلو گيري از خونريزي دوران نوزادي در بدو تولد به همه نوزادان ويتامين كا تزريق
مي شود .
مراقبت از ناف نوزاد :
خشك شدن بند ناف نوزاد از همان روزهاي اول و دوم شروع مي شود . رنگ آن ابتدا زرد و
سپس قهوه اي شده وبعد از يك تا دو هفته مي افتد در اين مدت و قبل از افتادن بند
ناف لازم است :
– بند ناف و محل اتصال
آن به بدن نوزاد تميز و خشك نگه داشته شود
– بند ناف در معرض هوا
قرار گرفته و خشك شود .
– از گذاشتن هر گونه
پوشش بر روي بند ناف خودداري شود.
– كهنه نوزاد زير بند
ناف بسته شود .
– از دست كاري
و قرار دادن مواد آلوده بر روي بند ناف اجتناب گردد . ضمناّ استفاده از الكل
نيز توصيه نميشود زيرا الكل ، خشك شدن و جدا شدن بند ناف را به تاّخير مياندازد .گاهي
در محل اتصال بند ناف به بدن نوزاد ، ترشح شيري رنگ و بي بو و يا يكي دو قطره خون خارج
مي شود كه اهميتي ندارد.
تجويز مولتي ويتامين يا ويتامين آ + د :
براي تاّ مين ويتامينهاي مورد نياز نوزاد از روز 15 تولد با نظر پزشك قطره آ+ د
تجويز مي شود .
رشد و نمو کودک :
** رشد : افزایش اندازه و طول اندامهای بدن را گویند مثل :افزایش وزن ، افزایش
قد ، افزایش دور سر ،طول بازوها ،طول باها و…
**تکامل : بیشرفت منظم در طول مسیری مداوم را گویند که در این مسیر کودک مهارتها و
رفتارهای جدید تری یاد می گیرد ، بعبارت دیگر تغییر در عملکرد کودک را تکامل گویند
، مثل :
نشستن ،خندیدن، راه رفتن ، کنترل ادرار و مدفوع و دندان در آوردن .